Nhà Tây Hán do Hán Cao Tổ Lưu Bang sáng lập, đóng đô tại Trường An; Đông Hán do Hán Quang Vũ Đế Lưu Tú dựng nên, đặt kinh đô ở Lạc Dương. Xen giữa hai triều là quãng ngắn Vương Mãng cướp ngôi tự lập Tân triều (từ năm 8 đến năm 23 sau Công nguyên). Lưu Bang dù xuất thân hèn mọn, chỉ là một kẻ thất phu, nhưng cơ nghiệp nhà Hán ông gây dựng quả thực hùng cường, vang danh thiên hạ. Khác với nhà Tần thống nhất chóng vánh, triều Hán thực sự đạt được chính sách “dưỡng dân an bang”. Tây Hán đề cao học thuyết Hoàng – Lão, Đông Hán trọng Nho học, đều đặt sinh kế bá tánh làm đầu. Dân số thời Tần, có thuyết bảo hai ngàn vạn, có lời nói ba ngàn vạn, nhưng đến thời Hán đã vọt lên đến sáu ngàn vạn. Thời kỳ hai nhà Hán, Đại Hán là đế quốc hùng mạnh bậc nhất phương Đông, sánh ngang với Tây La Mã, được xem là hai cột trụ của thiên hạ. Từ thời Hán Cao Tổ qua Hán Văn Cảnh, kinh tế nhà Hán phồn thịnh, trở thành đế quốc hàng đầu. Các nước Trung Á, Tây Vực nghe danh đều kính nể. Đến thời Hán Vũ Đế, Đại Hán đạt đỉnh huy hoàng, đánh bại Hung Nô khiến chúng phải tháo chạy về phương Bắc trong tủi nhục. Trương Khiên mở đường Tây Vực, khai thông “Con đường Tơ Lụa” lừng danh, đưa Trung Hoa thành trung tâm thương mại quốc tế, vị thế ấy kéo dài hơn nghìn năm, cho đến khi người Mông Cổ nổi loạn. Nhờ uy danh lẫy lừng của nhà Hán, ngoại tộc bắt đầu gọi người Trung Hoa là “Hán nhân”, và người Hán cũng tự hào nhận danh xưng ấy. Từ đó, “Hán” trở thành tên gọi vĩnh cửu của dân tộc Hoa Hạ. “Phạm Hán giả, tuy viễn tất tru” (Kẻ nào chạm đến người Hán, dù ở chân trời góc bể, ắt bị tru diệt!) Câu ấy không chỉ là khẩu hiệu, mà còn là ý chí của cả một dân tộc. Thời cực thịnh, nhà Hán văn võ phân minh: võ tướng trấn giữ biên cương, đánh đuổi ngoại địch; văn quan lo chính sự, cải thiện dân sinh. Không như đời sau, khi võ quan bị khinh miệt, phải cúi đầu trước văn quan, thời Hán tuyệt không có chuyện ấy. Từ sĩ tộc đến thứ dân, ai ai cũng tràn đầy huyết tính: kẻ xâm phạm, chỉ có con đường chết! Cuối Đông Hán, vẫn còn những trung thần thủ biên, thấy Hồ nhân dám vươn tay xâm phạm thì chẳng chỉ chặt tay mà còn lấy luôn đầu. Như Công Tôn Toản trấn giữ U Châu, nếu chẳng bị Viên Thiệu mưu hại, biết đâu đã trở thành danh tướng sánh ngang Vệ Thanh. Bá tánh suốt bốn trăm năm nhà Hán đã quen thuộc sự cai trị của hoàng tộc họ Lưu. Dù khổ cực, họ vẫn tin rằng thiên tử nhân từ, chỉ vì gian thần che mắt. Chỉ cần thiên tử sáng tỏ, mọi chuyện ắt sẽ tốt đẹp. Đáng tiếc, cuối Đông Hán, các hoàng đế càng ngày càng bất tài, so với Lưu Tú, Lưu Triệt thì kém xa vạn dặm. Cơ nghiệp dù lớn đến đâu cũng chẳng chịu nổi những kẻ phá gia chi tử nối tiếp nhau hoang phí. Có thể nói, hình tượng hoàng đế nhà Hán bốn trăm năm đã trở nên thần thánh bất khả xâm phạm. Chính thống họ Lưu kéo dài mãi đến cuối Tam Quốc mới bị lung lay. mãi đến khi Tào Phi giở trò “thiện nhượng” (năm 220 – 221) mới sụp đổ. Còn hiện tại mới là năm 189, loạn Hoàng Cân chỉ là vết nứt đầu tiên trên pho tượng ấy. Lưu Biện thật đáng thương, vừa lên ngôi chẳng bao lâu đã bị đầu độc. Lưu Hiệp, nghe nói tư chất chẳng tệ, nhưng vận nước quá suy, e khó gánh vác trung hưng cơ đồ … Phỉ Tiềm ngồi trên xe bò, nhàn nhã đi về trang viên Thôi gia ở Bắc Mang Sơn, hồn thả trôi theo những ý nghĩ miên man. Nói mới nhớ, năm nay Lưu Biện và Lưu Hiệp bao nhiêu tuổi nhỉ? Lưu Biện hình như lớn hơn, là trưởng tử, khoảng mười lăm, mười sáu? Lưu Hiệp thì nhỏ hơn nhiều, chừng bảy hay tám tuổi? Đặt ở thời hiện đại, một đứa mới vào cấp hai, một đứa còn học tiểu học, đều là những cậu bé non nớt, đáng yêu như ngọc! Trong khi Phỉ Tiềm ung dung ngoài thành, thì tại phủ Đại Tướng quân, đầu óc Hà Tiến như muốn nổ tung. Một việc hắn tưởng đơn giản, sao đám thuộc hạ lại biến thành rối như tơ vò? Đã thế, họ còn nói có lý, khiến hắn chẳng biết đường nào mà quyết. Mới đây, đám hoạn quan gửi đến một đạo chiếu thư, nội dung là Hà Thái hậu mời Đại Tướng quân Hà Tiến nhập cung bàn việc. Hà Tiến tuy xuất thân đồ tể, nhưng nay đã là Đại Tướng quân, nắm trọng binh trong tay. Dưới trướng có chủ bạ Trần Lâm, bộ tướng Ngô Khuông, và cả ba nhân vật lừng danh đời sau: Viên Thiệu, Viên Thuật, Tào Tháo. Song, vì gốc gác thấp kém, đối diện sĩ tộc danh gia, hắn vừa kiêu ngạo lại vừa tự ti. Hắn khao khát được giới thế tộc công nhận, mơ một ngày trở thành một phần của họ. Vì thế, khi anh em Viên thị – con cháu bốn đời tam công – chịu làm thuộc hạ, Hà Tiến mừng đến uống rượu thâu đêm. Một gã bán thịt năm xưa, nay khiến dòng dõi thế gia cúi đầu nghe lệnh, sao không hả hê? Nhưng học vấn thì nông cạn. Dù sau này cố học, hắn chỉ nắm được vài phần bề ngoài, mưu lược chính trị thì mù tịt. Không hiểu đối thủ, thiếu thủ đoạn cứng rắn, lại dễ dao động, không chủ kiến – đó là gốc rễ bi kịch của hắn. Hiện giờ cũng vậy. Gặp việc trọng yếu, hắn triệu quần thần bàn bạc, nhưng càng nghe càng đau đầu như búa bổ. Người khiến hắn đau đầu nhất là Trần chủ bạ - Trần Lâm, tức Khổng Chương. Trần Lâm, một trong “Kiến An thất tử”, văn tài xuất chúng, thơ phú vang danh. Hán Linh Đế bổ nhiệm ông làm chủ bạ, hy vọng tăng chút “chất văn” cho gã tướng quân quê mùa. Nhưng văn nhân và đồ tể khó hòa hợp. Một người mê phong hoa tuyết nguyệt, một kẻ chỉ thích rượu ngon, ca kỹ. Ban đầu Hà Tiến còn cố học, sau thấy khó khăn, bèn bỏ bê. Trần Lâm nhiều lần khuyên can không thành, cuối cùng buông xuôi, chỉ làm tròn bổn phận. Hắn vốn đã khinh gã bán thịt này, nay càng chẳng kỳ vọng gì, chỉ như pho tượng gỗ: hỏi thì đáp, không hỏi thì thôi. Khi Hà Tiến hỏi về chiếu thư của Thái hậu, Trần Lâm chỉ buông một câu khinh khỉnh: “Chiếu này ắt do bọn Thập Thường Thị bày mưu. Tướng quân tuyệt không nên vào cung, đi ắt gặp họa.” Nói xong im bặt, mặc kệ Hà Tiến hiểu hay không, như thể: Ngươi không thấy chuyện đơn giản thế sao? Đầu óc ngươi chỉ toàn rượu thịt và mỹ nhân à? Hà Tiến ấm ức lắm. Ta là kẻ thô lỗ, mỗi lần nói chuyện với ngươi đều phải cẩn thận, mệt như chết! Chiếu của Thái hậu, sao lại liên quan đến Thập Thường Thị? Nguy hiểm là gì, lớn thế nào? Ngươi chẳng giải thích! Nhìn bộ mặt khinh miệt của ngươi, tưởng ta không thấy sao? Nếu không vì danh tiếng ngươi, ta đã cho người lấy roi quất cho ngươi biết hoa đỏ thế nào! Hà Tiến nghĩ mãi không ra, đành hạ mình hỏi: “Thái hậu triệu ta, họa ở đâu?” Ngươi có biết không đi là kháng chỉ không? Dù Thái hậu là muội muội ta, nhưng đám người ngoài kia đang rình rập, nếu để chúng nắm thóp, ta chẳng bị chửi thành cái sàng sao? Đáng tiếc, Hà Tiến hỏi thì hỏi, nhưng không hướng về Trần Lâm, cũng chẳng chỉ danh. Thế là Trần Lâm làm bộ không nghe, mắt lườm lườm, tỏ rõ thái độ: “Kẻ ngu còn hỏi gì nữa, cứ nghe lời là được, cần gì giải thích? Đại sảnh lặng như tờ. Đại Tướng quân, ngài hỏi cái gì thế này? Trần Lâm không lên tiếng, đám thuộc hạ cũng chẳng dám đáp. Viên Thiệu bèn phá vỡ im lặng, cứu nguy: “Mưu đã lộ, việc đã bại. Đại Tướng quân còn muốn vào cung làm gì?” Ý là: Bọn ta đâu phải hoạn quan, sao biết chúng định làm gì ngài? Nhưng tiến cung lúc này, chỉ có đường chết. Tào Tháo cũng chen vào: “Chi bằng triệu Thập Thường Thị ra ngoài, rồi ngài hẵng vào cung.” Ý này nghe thì hay, như rút củi đáy nồi: Lôi bọn hoạn quan ra khỏi cung, không có kẻ cầm đầu, nguy hiểm ắt tiêu tan. Nhưng ý hay thì hay, làm được hay không lại là chuyện khác. Hà Tiến nghe xong, tức đến nghiến răng. Lần trước ngươi bảo xử hoạn quan chỉ cần một viên ngục lại, ta còn tin. May có Viên Thiệu giải thích, nói ý đó đẹp mà không khả thi. Ta chưa tính sổ với ngươi, giờ ngươi lại đưa ý gì thế? Nếu ta có thể ra lệnh cho Thập Thường Thị đi đây đi đó, ta còn phải đối phó chúng làm gì? Triệu chúng bằng cái gì? Hà Tiến tức cười phá lên: “Ý trẻ con! Ta nắm quyền thiên hạ, Thập Thường Thị dám làm gì ta?” Nghe rõ chưa, Tào A Man, đừng tưởng ta dễ lừa! Ta là Đại Tướng quân, coi chừng ta trở mặt! Viên Thiệu chắp tay: “Nếu tướng quân nhất định muốn đi, bọn hạ quan xin dẫn giáp sĩ hộ tống, phòng bất trắc.” Hà Tiến gật đầu, ý này coi như ổn, bèn lấy hổ phù, lệnh Viên Thiệu và Tào Tháo mỗi người dẫn năm trăm quân làm hộ vệ. Làm thì phải làm lớn, vài chục người sao đủ thể hiện uy phong của Hà Tiến ta? Bất ngờ thay, Viên Thuật – vốn lười nhác – đứng ra, chủ động xin đi: “Bản Sơ, Mạnh Đức đều có chức trách, e không tiện dẫn quân. Chi bằng để ta lãnh binh, tất bảo vệ tướng quân chu toàn.” Lý lẽ nghe thì hợp: Viên Thiệu, Tào Tháo là Tây Viên Bát Hiệu Úy, có hổ phù thì điều binh được, nhưng không có thánh chỉ, nếu bị truy cứu e khó giải thích. Để Viên Thuật, kẻ chưa có chức quan, dẫn quân, sẽ tránh được điều tiếng. Nhưng Viên Thuật ngày thường lười biếng, hôm nay sao lại sốt sắng thế? Viên Thiệu khẽ động lòng, liếc sang Tào Tháo. Tào Tháo lập tức phản ứng, trao đổi ánh mắt: Việc bất thường, ắt ẩn mưu đồ!